सन् २०२० को चुनाव : अमेरिकी राजनीतिको तीब्र क्षयीकरण र पतन

सन् २०२० मा अमेरिकी राजनीतिको पतन इतिहासमा रेकर्डका रुपमा दर्ज भएको छ। विश्वभरिका मानिसहरूले विकसित पश्चिमी देशको मोडेलका विभिन्न आयामहरू अवलोकन गरेका छन् । कसरी अमेरिकी राजनीतिक क्षयको प्रक्रियामा प्रवेश भयो भन्ने बारेमा उच्च विकसित मिडियाको सहयोगमा जानकारी प्राप्त गरेका छन् । अमेरिकी प्रसिद्ध वैज्ञानिक फ्रान्सिस फुकुयामा भन्छन्, बाहिर बन्दुक र गोला बारुदको भण्डार छ । मानिसहरु लाईनमा लागेका छन् । पहिलो पटक बन्दुक खरीद गरेका व्यक्तिहरूको संख्या बढेको छ । अमेरिकी सरकार, विश्वविद्यालय र अनुसन्धान संस्थाहरूले चुनाव पछि हिंसात्मक द्वन्द्व हुन सक्ने चेतावनी दिईरहेकाछन् ।

सन् २०२० मा, मानिसहरूले अमेरिकी नाट्यशालामा एक जादु यथार्थवाद नाटक देखे। नाटक अझै समाप्त भएको छैन। मानिसहरू अस्पष्ट भावनाहरूका साथ अन्तिम परिणामको लागि पर्खिरहेका छन्। तर के कुरा पक्का छ कि २०२० को अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावले देखाएको राजनैतिक क्षय अमेरिका र विश्वकै पछि हुने घटनाक्रमको प्रमुख कुञ्जी बनेको छ। क्षय पहिलो पटक अप्ठ्यारो अवस्थाबाट प्रकट हुन्छ । अमेरिकामा प्रभावकारी शासन व्यवस्था तुलनात्मक रुपमा पूर्ण अपर्याप्त छ । संकटको प्रभाव र चुनौतीको सामना गर्न आवश्यक सार्वजनिक सामानहरू प्रदान गर्न सरकारको जिम्मेवारी अनुपस्थित छ।

व्यक्तिहरूले विचित्र र विरोधाभासी संकेतहरू देखिरहेका छन्। अमेरिकासँग सबभन्दा विकसित मेडिकल टेक्नोलोजी र प्रणाली छ, जसले ७४ बर्षे श्वेत वृद्ध मानिस (अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प) लाई उपरोक्त कोरोना भाइरसबाट संक्रमित ३ दिनमै उपचारू गर्न सक्छ। अझै यसै देशमा विश्व जनसंख्या को ४ प्रतिशत कोरोना संक्रमित र संसारको कोरोनाबाट मृत्युदर को २० प्रतिशत भन्दा बढी रहेको छ । यस प्रकारको तुलनाले अमेरिकी सरकारको क्षमताहरूको ह्रासलाई संकेत गर्छ।

कोरोनाभाइरस महामारीले उत्पन्न गरेको अमेरिकी विद्यमान अवस्थाले अत्यन्तै विरोधाभास तथ्यहरु सार्वजनिक भएकाछन् । अमेरिकी सरकारले कोरोनालाई रोक्न र नियन्त्रण गर्न कडा प्रभावकारी कदम चाल्न सकेको छैन। शीत युद्धको अन्त्य पछि आफैंलाई एक मात्र महाशक्ति, अन्तर्राष्ट्रिय प्रणालीका नेता, र पश्चिमी स्वतन्त्र संसारको रक्षाकर्ता भनेर सम्बोधन गर्ने अमेरिकाका लागि यो स्पष्टतः यसको प्रणालीको लागि स्तब्ध छ।

दोस्रो, अमेरिकी राजनीतिको पतनले अमेरिकी राजनीतिक प्रणालीमा तथाकथित आत्म (सुधार प्रणाली) सही ढंगले काम गरिरहेको छैन भनेर देखाउँदछ। २०१६ को चुनावपछि अमेरिकी राष्ट्रपतिको रूपमा ट्रम्पको उदयदेखि २०२० मा कोरोनाभाइरस महामारीको साथ शासनमा अमेरिकाको व्यवस्थित पराजयसम्म, पश्चिमी राजनीतिक सिद्धान्तको आत्म (सुधार प्रणाली) ले काम गरेन। एकदम उल्टो भएको छ।

धेरै पश्चिमी विद्वानहरुद्वारा प्रदान गरिएको यसको सार्वभौमिक विवरण यो होकी, ट्रम्पले एक व्यक्तिको रुपमा नकारात्मक प्रभाव पारेका छन्, जुन प्रणालीको दहलीजलाई काम गर्न भन्दा बढी गर्दछ। यसले व्यक्तिगत कारकहरूको कारण प्रणालीगत पक्षाघातको लागि नेतृत्व गर्यो ।

तेस्रो, धेरै विश्लेषकहरू र अनुसन्धानकर्ताहरूले यस प्रणालीको रक्षा गर्न विभिन्न बहाना खोजिरहेका छन्। तिनीहरू संयुक्त राज्यमा घटनाको तर्कसंगत बनाउन कोशिस गर्दैछन्। फुकुयाले पनि नयाँ तर्क निर्माण गर्न कोशिस गर्दैछस् । ट्रम्प एक खास दुर्घटना मात्र हुन् । जुन अमेरिकी प्रजातान्त्रिक प्रणालीको सामान्य संचालनमा देखा परे । जबसम्म यो घटना समाप्त हुन्छ, त्यसपछि प्रजातान्त्रिक प्रणाली स्वाभाविक रूपमा सामान्यमा अवस्थामा फर्कन्छ । सन् २०२० को अमेरिकी राष्ट्रपति निर्वाचनको नतिजाको पर्खाइमा, मानिसहरूले अझ गम्भीरतासाथ सोच्न आवश्यक छ । सामाजिक विकासको अन्वेषण गर्ने महत्त्वपूर्ण प्रयोगका रूपमा अमेरिकाको विकासले विश्वलाई कति वटा उल्लेखनीय अनुभव र पाठहरू प्रदान गर्न सक्छ त्यो भने हेर्न बाँकी नै छ ।

अन्ततः, तिनीहरूबाट जोखिमबाट बच्न र सडकमा थप स्थिर, स्वस्थ र रचनात्मक विकासको लागि मानव जातिको साझा भविष्यको साथ समुदाय निर्माणको लागि प्राप्त गर्नु भनेको २०२० को अमेरिकी चुनावको अन्तिम परिणाम भन्दा बढी महत्त्वपूर्ण काम हो।